آیا میدانید مزایا و معایب سنسور با یک نگه دارنده مغناطیسی چیست؟

آیا میدانید مزایا و معایب سنسور با یک نگه دارنده مغناطیسی چیست؟

آیا میدانید مزایا و معایب سنسور با یک نگه دارنده مغناطیسی چیست؟ نصب کردن سنسور با یک نگه دارنده مغناطیسی روی نقطه اندازه گیری، محدوده فرکانسی قابل استفاده وسیعی را فراهم می سازد و حرکت کردن سنسور در طول مدت اندازه گیری منتفی میباشد. عمل نصب سنسور تقریباً سریعتر از روش نگه داری با دست میباشد.با این حال، سطح نقطه اندازه گیری بایستی طبیعتا مغناطیس پذیر بوده و نیز عاری از هر گونه روغن یا گریس باشد.

تاریخ: ۱۳۹۲/۴/۱۷

از بهداشت حرفه ای چه میدانید؟

از بهداشت حرفه ای چه میدانید؟

از علم بهداشت حرفه ای چه میدانید؟ از علم بهداشت حرفه ای چه میدانید؟ بهداشت حرفه ای علمی است که با مسائل بهداشت محیط کار و سلامت افرادی که به کار گمارده می شوند سرو کار دارد. اهداف بهداشت حرفه‌ای چیست؟ اهداف بهداشت حرفه‌ای بر طبق نظر کمیته مشترک بهداشت جهانی (WHO) و سازمان بین المللی کار (ILO) عبارتند از: الف – تامین، حفظ و ارتقاء سطح سلامت جسمانی ، روانی و اجتماعی کارکنان در هر شغلی که هستند ب – پیشگیری از بیماریها و حوادث ناشی از کار ج – انتخاب کارگر یا کارمند برای محیط و شغلی که از نظر جسمانی و روانی توانایی انجام آن را دارد و یا به طور اختصاصی تطبیق کار با انسان و یا در صورت عدم امکان تطبیق انسان با کار                                      اصول بهداشت حرفه ای چیست؟ شناسایی، ارزشیابی و کنترل جزء اصول کلی بهداشت حرفه ای به منظور دستیابی به اهداف آن قلمداد می شود. البته در این سال ها جزء چهارمی را تحت عنوان «پیش بینی» به این اصول افزوده اند که مقدم بر سه جزء پیشین بعنوان اصول بهداشت حرفه ای شناخته می شود. 1.شناسایی همانگونه که می توان پیش بینی کرد، هیچگونه عامل تهدید کننده و مخاطره آمیزی را برای سلامت نمی توان تحت کنترل در آورد مگر آنکه پیش از هر چیزی به شناخت آن مبادرت شده باشد. بنابراین اولین اولین گام در عملیات اجرایی بهداشت حرفه ای شناسایی است. با توجه به آموزش و مسئولیت های یک متخصص بهداشت حرفه ای، کار شناسایی مخاطرات بهداشتی محیط کار به عهده وی می باشد. کار شناسایی معمولا از طریق یک بازدید مقدماتی و پی بردن به خصوصیات کلی شرایط محیط کار انجام می پذیرد. برای این منظور می توان از شیوه ها و راهکارهای مختلفی که عمدتا در دسترس و ساده هستند، استفاده کرد. برای مثال می توان از اطلاعات موجود در سوابق و پرونده ها استفاده کردو یا با بازدید از محیط ها و فرآیندها به عملیاتی که در هر مرحله انجام می پذیرد پی برد. درک عملیاتی که در حال انجام است، شناسایی منابع احتمالی خطر را آسان خواهد ساخت. همچنین هر زمان که فرآیندی تغییر یافته و یا اصلاح گردد، متخصص بهداشت حرفه ای باید در جستجوی شناسایی مخاطرات بالقوه بهداشتی ناشی از تغییر یاد شده باشد. تهیه فهرستی از مواد شیمیایی در محیط کار از دیگر شیوه های ساده شناسایی مخاطرات بهداشتی است. برای این منظور باید لیستی کلیه مواد اولیه، بینابینی و محصولات نهایی تهیه کرد. مطالعه پرونده پزشکی کارگران نیز می تواند در صورت مشاهده علائم خاصی در آنها، بازگوکننده انواع مخاطرات موجود در محیط کار باشد. و بالاخره اینکه، عموما کسی بهتر از اپراتور هر دستگاه و فرآیند نسبت به مخاطرات آن فرآیند و دستگاه آگاه نیست. بنابراین، با آموزش کارگران شاغل و کسب آگاهی از آنها می توان به مخاطرات موجود پی برد. با انجام این مرحله، خصوصیات کلی کار و محیط کار شناسایی شده و بدنبال آن می توان با در نظر گرفتن عواملی مانند شدت خطر، تعداد افراد در معرض و نوع کار، مخاطرات مختلف را بر حسب اهمیت آنها اولویت بندی کرده و مقدمات مرحله اجرایی دوم را فراهم کرد. 2.ارزشیابی پس از شناسایی، نوبت به ارزشیابی دقیق مخاطرات ناشی از مواجه کارگران با عوامل زیان آور می رسد. پس از تکمیل ارزشیابی، متخصص بهداشت حرفه ای قادر به برآورد یا تعیین میزان خطری است که در نتیجه آن عامل در محیط کار شکل می گیرد. متخصص بهداشت حرفه ای باید طی فرآیند ارزشیابی حداقل به سوالات زیر پاسخ دهد: خطر دارای چه ماهیتی می باشد؟ آیا از نوع انرژی است مثلا نور، ارتعاش، سروصدا،دما و غیره یا اینکه بصورت موادی است که در نتیجه تماس مخاطره آمیز خواهند بود مانند ترکیبات شیمیایی، آلاینده های هوا( نظیر گرد و غبار، دود، مه، میست،...) یا عوامل میکروبی و نظایر آن. شدت مواجهه به چه میزان است؟ تعیین این موضوع، جدیت خطر را روشن خواهد ساخت. متخصص بهداشت حرفه ای باید میزان مواجهه یا میزان احتمال آن را از طریق اندازه گیری تعیین نماید. آیا میزان آن بیش از مقادیر مجازی است که از سوی سازمان های ذیصلاح تعیین شده یا خیر. پاسخ این سوال از طریق مقایسه مقادیر اندازه گیری شده با میزان مجاز توصیه شده از سوی مقامات ذیصلاح( مانند مقادیر آستانه مجاز شغلی تعیین شده توسط معاونت سلامت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی) انجام می پذیرد. اطلاعات بیشتر در این خصوص در مبحث عوامل شیمیایی زیان آور ارائه شده است. لازم به توضیح است که اندازه گیری با اهداف گوناگونی مانند تعیین میزان و شدت خطر، تعیین افراد در معرض، محل های آلوده و بالاخره تعیین کارایی اقدامات کنترلی بکار رفته و یا موجود در محیط ممکن است انجام پذیرد. مدت زمان مواجهه چقدر است؟ مدت زمانی که نیروی کار با یک عامل زیان آور در تماس است، یکی از فاکتورهای بی نهایت مهم و تعیین کننده در میزان مخاطرات محسوب می شود. مدت زمان مواجهه به همراه مقدار عامل زیان آور، شدت مواجهه نیروی کار با عامل مذبور را تعیین خواهد کرد و بدین ترتیب متخصص بهداشت حرفه ای از طریق مقایسه آن با مقادیر مجاز، مخاطره آمیز بودن مواجهه را تعیین می نماید. راه ورود یا مواجهه با عامل زیان آور به چه گونه است؟ بطور کلی سه راه اصلی برای ورود مواد به بدن وجود دارد: •        استنشاق(که عمده ترین راه ورود مواد شیمیایی به بدن را در محیط های کار به خود اختصاص می دهد). •        پوست •        دستگاه گوارش(حائز کمترین اهمیت از جنبه مواجهه شغلی در خصوص ورود مواد به بدن محسوب می شود). حساسیت های فردی افراد در معرض چیست؟ بطور کلی واکنش افراد در برابر موادی که با آنها مواجه می شوند یکسان نیست. مثلا برخی از افراد در صورت مواجهه با مواد حساسیت زا از خود واکنش شدید بروز می دهند حال آنکه دیگران هیچگونه واکنشی را از خود نشان نمی دهند.بنابراین به دنبال کسب پاسخ کافی در خصوص پنج سوال فوق که عمدتا با استفاده از اندازه گیری توسط ابزارهای سنجش انجام می پذیرد، متخصص بهداشت حرفه ای قادر خواهد بود که برنامه های مربوط به کنترل را متمرکز نموده و از پرداختن به موضوعات غیرضروری و فاقد اولویت اجتناب نماید. اندازه گیری ها معمولا به دو صورت محیطی و بیولوژیک انجام می شوند که هر یک به نوبه خود به اشکال متفاوتی به مورد اجرا در می آیند. 3. کنترل پس از مقایسه میزان عامل زیان اور با استانداردهای مربوطه و در نظر گرفتن برخی عوامل موثر(مانند شرایط کار، قابلیت های جسمی و فیزیولوژیک نیروی کار و...) بسته به نتیجه ای که از فرایند ارزشیابی بدست آمده است، متخصص بهداشت حرفه ای اقدامات کنترلی مناسب را انتخاب خواهد نمود. این موضوع ممکن است از اعم هرگونه اقدام کنترلی تا اصلاح کامل یک فرایند متفاوت باشد. به بیانی دیگر، ارزشیابی ممکن است نشاندهنده آن باشد که فرایند مورد مطالعه تحت شرایط کاری مورد بررسی فاقد هرگونه خطری برای سلامت نیروی کار است، بنابراین خطر بالقوه ای وجود نداشته و شاید اقدامات محدودی به منظور افزایش اطمینان از بی خطری فرایند انجام پذیرد. اما از سوی دیگر، ارزشیابی ممکن است گویای خطری جدی باشد که در اینصورت اقدام فوری را جهت حذف عامل مخاطره آمیز طلب می نماید. برای چنین منظوری از اقدامات کلی کنترلی مانند جایگزینی، محصورسازی، جداسازی، تهویه، وسایل حفاظت فردیو غیره میتوان استفاده کرد. عوامل زیان آور محیط کار چیست ؟ انسانها به دلیل انواع آلودگی های موجود در آب، خاک و هوا یا در نتیجه شرایط غیر بهداشتی حاکم از نظر تغذیه، مسکن، آموزش و غیره در معرض عوامل و شرایط زیان آوری قرار دارندکه سلامت آنها را به خطر می اندازد. نیروهای کار بخشی از کل جمعیت هستند که علاوه بر مخاطرات نامبرده، سلامت آنها به مقیاس گسترده ای تحت تاثیر شرایط موجود در محل کار آنها هم قرار دارد. بنابراین هدف در بهداشت حرفه ای تامین محیط شغلی سالم است بطوریکه سلامت کارگران را حفظ نموده و بر بازده کار بیافزاید. عوامل زیان آور موجود در محیط کار به اشکال مختلفی طبقه بندی و مورد مطالعه قرار می گیرند که در یکی از متداولترین آنها این عوامل در پنج گروه به شرح زیر طبقه بندی شده اند: عوامل فیزیکی زیان آور مانند صدا، گرما، سرما، ارتعاش، روشنایی، پرتوها، فشارو.. عوامل شیمیایی زیان آور نظیر انواع مواد شیمیایی سمی و آفتکشها که با برخی از بیماریها و مسمومیتهای ناشی از کار همراهند. عوامل زیست شناختی شامل ویروسها، ریکتزیاها، باکتریها، قارچها، انگلها عوامل روانشناختی زیان آور شامل مخاطرات ناشی از ناتوانی فرد در تطابق با محیط کار عوامل مکانیکی زیان آور و ایمنی کار مانند وضعیت نامناسب بدنی در زمان کار با ابزارها و ماشین آلات ( موضوع علم ارگونومی) و یا وقوع حوادث و ایجاد جراحات ناشی از عدم رعایت نکات ایمنی در کار با ابزارها و ماشین آلات( موضوع علم ایمنی). نمونه دیگری از طبقه بندی عوامل زیان آور بر حسب انواع اثرات متقابل انسانی در محیط کار است. اساسا سه نوع اثر متقابل در محیط کار وجود دارد : اثر متقابل انسان و عوامل محیطی ( عوامل بیماریزای فیزیکی، شیمیایی، زست شناختی) اثر متقابل انسان و انسان اثر متقابل انسان و ماشین هر یک از عوامل و اثرات متقابل فوق قادرند در صورت خروج از شرایط قابل قبول و عدم تحمل فیزیولوژیکی انسان به عوارض و آسیبهایی منجر گردند. استراتژی‌های بهداشت حرفه‌ای چیست؟ ایجاد مرکز بهداشت کار در واحدهای کارگری بالای 500 نفر ایجاد خانه بهداشت کارگری در واحدهای 499-50 نفر کارگر ایجاد پست امداد کارگری در واحدهای کارگری بین 49-20 نفر کارگر ادغام بهداشت حرفه ‌ای در نظام شبکه (بهداشتی و درمانی ) اجرای طرح ضربتی نظارت و پایش بر بهداشت محیط کار و کارگری کارگاههای زیر 20 نفر کارگر اجرای طرح صنوف ((پیگیری در رعایت موازین بهداشت حرفه‌ای از طریق رابطین بهداشتی)) آموزش خانوارها به رعایت موازین بهداشت حرفه‌ای به کمک رابطین بهداشتی پیشگیری و کنترل عوامل زیان آور محیط کار توسعه و تشدید طرح بقا (بهداشتی نمودن کارگاههای قالیبافی) طرح رعایت موازین بهداشت حرفه‌ای در پایانه‌های مسافربری طرح رعایت موازین بهداشت حرفه‌ای در جایگاههای پمپ بنزین‌ها هماهنگی با ادارات ذیربط (دادگستری، جهاد، اداره کار و تامین اجتماعی، تعریزات، محیط زیست و ... ) پروفایل ایمنی شیمیایی ( کنترل و نظارت بهداشتی بر سموم و مواد شیمیایی استان

تاریخ: ۱۳۹۲/۴/۲۴

جدیدترین جداول استاندارد

جدیدترین جداول استاندارد

استاندارد سازی نقش مهمی در زندگی ما بازی می‌‌کند , با این وجود اغلب افراد در مورد چگونگی تهیه و تدوین استانداردهایی که هر روزه با آنها سروکار دارند از اطلاعات کمی برخوردار هستند.
اکثراً می‌دانند که چنانچه بر روی یک فیلم دوربین عکاسی " ANSI100 " چاپ شده باشد احتمالاً این فیلم دارای کیفیت خوبی است ولی ممکن است فقط تعداد کمی بدانند که ANSI100 چاپ شده بر روی بسته فیلم‌های عکاسی بدین معنی است که این فیلم مطابق با استانداردهای ایجاد شده بوسیله موسسه استاندارد های ملی آمریکا می‌باشد.
ما از استانداردها جهت رسیدن به سطحی از ایمنی , کیفیت و سازگاری در محصولات و فرآیندهایی که بر روی زندگی‌مان تأثیرگذار هستند استفاده می‌کنیم. بطور خلاصه , استانداردها زندگی ما را ایمن‌تر , ساده‌تر و بهتر می‌سازند. همچنین , استانداردها ابزاری حیاتی برای صنعت و تجارت هستند. آنها اغلب اساس و معیار معاملات بین خریداران و فروشندگان قرار می‌گیرند , از این‌رو اثرات بسیار زیادی بر روی سازمانها و ملت‌ها و حتی اساس اقتصاد بازارهای جهان دارند.
اغلب استانداردها بوسیله کمیته‌ای از متخصصین یک فن ( در قالب انجمن , مؤسسه , جامعه , کمیسیون , و ... که معمولاً‌ شامل اعضاء ‌صنعت , دولت و محققین بخش عمومی همچون اساتید دانشگاه می‌شوند تهیه و تدوین می‌گردند. در ایالات متحده , مؤسسه ملی استانداردهای آمریکا موسوم به ANSI به عنوان یک سازمان مادر مسئولیت سازماندهی , هماهنگی و ارائه دستورالعمل‌ها و خط‌مشی‌ها به این انجمن‌ها را بر عهده‌ دارد.
قبل از رواج کامپیوتر استاندارد ها به صورت کتاب و اوراق عرضه می شدند ولی پس از روی کار آمدن کامپیوتر و اولویتهای آن نسبت به سیستم سنتی استاندارد ها به صورت فایلهای کامپیوتری عرضه می شوند نام گذاری استاندارد ها بر اساس حروف اختصاری استاندارد است مثلاً استاندارد IAEA سرواژه جمله INTERNATIONAL ENERGY ATOMIC AGENCY است .
با تلاش های گسترده تیم برنامه نویسی موسسه نرم افزاری جامع برای مدیریت استاندارد ها به صورت یک پارچه و با اولویت های مناسب با نام Standards Manager عرضه گشت که نیاز به نصب چندین نرم افزار ایندکس مربوط به استاندارد های مختلف را مرتفع کرد و قابلیت استفاده همزمان و تحت شبکه کلیه استاندارد های عرضه شده میسر گشت که این سیستم همینک مورد استفاده بسیاری از مراکز علمی و صنعتی کشور است.
موسسه کتابهای الکترونیک هرکولس به عنوان بزرگترین عرضه کننده نرم افزار های مدیریت  ایندکس استاندارد صنعتی در کشور تمامی تلاش خود را در راستای ارائه به روز ترین ایندکس استاندارد صنعتی نموده است که فرصتی مناسب برای صنایع و کارخانجات کشور است که با صرف هزینه و زمان بسیار ناچیز بتوانند به  اطلاعات مورد نیاز خود دست یافته و محصولات و خدمات خود را بر اساس آن عرضه کنند.

سنجش میزان DO :

سنجش میزان DO :

سنجش میزان DO :اکسیژن محلول در آب مورد نیاز موجوداتی است که در آب زندگی می کنند . میزان انحلال اکسیژن در آب تابعی از دما، میزان کلرور در آب و فشار جزئی است. میزان انحلال اکسیژن در آب تابع قوانین گازها ست . اکسیژن از گازهایی است که با آب واکنش نمی دهد ، بنابراین میزان انحلال آن تابعی از قانون هنری است . پس انحلال آن در آب تابع فشار جزئی آن است. بیشترین میزان انحلال آن در کنار دریا و کمترین آن در ارتفاعات است . همچنین انحلال آن در آب تابعی از دما است و با افزایش دما میزان انحلال اکسیژن در آب کاهش می یابد. اهمیت DO در بحث های مهندسی زیستی به سه دلیل است: 1.     در بحث تصفیه فاضلاب به روش بیولوژیکی برای فعالیت میکرواورگانیزم های هوازی نیاز به اکسیژن وجود دارد. 2.     اندازه گیری DO پایه آزمایش BOD است. 3.     میزان خورندگی آب بستگی به میزان DO موجود در آب دارد. از این رو اندازه گیری و تعیین میزان DO در آب ها برای ما بسیار اهمیت دارد. برای سنجش میزان DO دو روش کلی وجود دارد: 1.     روش وینکلر 2.     روش استفاده از الکترود غشایی عوامل مداخله کننده: در اندازه گیری میزان DO عواملی وجود دارند که می توانند در نتیجه ی کلی واکنش تاثیر منفی بگذارند.این عوامل شامل املاح آهن ، مواد آلی ، مواد معلق ، دی اکسید سولفور ، کلر باقی مانده، کروم ، سیاناید می باشد . در صورتی که مقادیر بالایی از این مواد در نمونه وجود داشته باشد باید قبل از آزمایش از نمونه حذف شوند تا در نتیجه مشکلی به وجود نیاورند. الف) روش وینکلر: وسائل مورد نیاز: 1.     بورت مدرج 2.     2 عدد بطری BOD با در سر سمباده ای (300 میلی لیتر) 3.     ارلن مایر 4.     پی پت 5.     استوانه مدرج 6.     بالن ژوژه حجمی معرف ها و محلول های مورد نیاز: 1.     محلول سولفات منگنز 2.     اسید سولفوریک 36 نرمال 3.     محلول تیوسولفات سدیم 025/0 نرمال 4.     محلول قلیا ، یداید ، آزاید 5.     محلول چسب نشاسته آماده سازی محلول ها: محلول سولفات منگنز: به منظور تهیه این محلول 480 گرم بلور سولفات منگنز را در آب مقطر حل می کنیم و سپس آن را از کاغذ صافی عبور می دهیم . در این مرحله حجم محلول را در بالن ژوژه به 1000 میلی لیتر می رسانیم . محلول قلیا ، یداید ، آزاید : 10 گرم NaN3 را در 500 میلی لیتر آب مقطر حل می کنیم و سپس 480 گرم هیدروکسید سدیم و 750 گرم یدور سدیم اضافه می کنیم. محلول تیوسولفات سدیم 025/0 نرمال: دقیقا 205/6 گرم بلور تیوسولفات سدیم و 4/0 گرم از هیدروکسید سدیم جامد را در آب مقطر جوشانده شده و سرد شده حل می کنیم و به حجم یک لیتر میرسانیم. چسب نشاسته: 20 گرم نشاسته و 2 گرم اسید سالیسیلیک را در مقدار کمی از آب مقطر حل می کنیم .این چسب نشاسته را با داخل یک لیتر آب مقطر در حال جوش میریزیم .صبر می کنیم تا این مخلوط جند دقیقه بجوشد، سپس آن را سرد می کنیم و می گذاریم ته نشین شود . بخش شفا سطحی را خارج کرده و مورد استفاده قرار می دهیم و باقی مانده ته نشین شده را دور می ریزیم. شرح آزمایش: بطری BOD سر سمباده را از نمونه پر می کنیم . آهسته به بدنه بطری ضربه می زنیم تا مطمئن شویم هوای داخل آن خارج شده است. توسط پی پت 1 میلی لیتر محلول سولفات منگنز و 1 میلی لیتر محلول یدور آزاید سدیم را به نمونه اضافه می کنیم . بطری را تکان داده می گذاریم دو فاز در محلول تشکیل شود . رسوبات ته نشین گردند. در بطری را برداشته 1 میلی لیتر اسید سولفوریک غلیظ را به آهستگی در طول گردن بطری اضافه می کنیم . دوباره بطری را تکان داده تا هیچ فلاکی در محلول دیده نشود . حدود 5 دقیقه صبر می کنیم و بعد محلول حاصله را تیتر می کنیم. در این مرحله از تیوسولفات سدیم به عنوان تیترانت و چسب نشاسته به عنوان معرف استفاده می کنیم . تیتراسیون را تا از بین رفتن کامل رنگ آبی ادامه می دهیم. اکسیژن محلول موجود بر حسب میلی گرم در لیتر بیان می شود و با میزان کل میلی لیتر از محلول تیوسولفات سدیم 025/0 نرمال برابر است. ب) روش الکترود غشائی: انواع مختلفی از الکترودهای غشائی در دسترس می باشد . در کلیه این وسائل جریان نفوذی به طور خطی با غلظت اکسیژن مولکولی در نمونه ی آزمایش مناسب است. این روش بیشتر برای تعیین اکسیژن محلول نمونه هایی توصیه می شود که دارای مواد مزاحمی هستند که در روش تیتر کردن مشکل به وجود می آورند . مثلا برای نمونه های که سولفیت ، تیوسولفات ، کلر آزاد ، رنگ ، کدورت و لخته ی بیولوژیکی دارند ،کاربرد دارد . البته بسته به نوع شرکت سازنده روش تنظیم و قرائت الکترودهای غشایی مختلف متفاوت می باشد. DO  متر محلول شامل یک الکترود است که نمونه ی محلول در آن توسط غشائی که نسبت به اکسیژن خاصیت تراوائی دارد نگهداری می شود . زمانی که اکسیژن از میان غشاء می گذرد و به الکترود می رسد عمل انتقال الکترون و اکسیژن مولکولی اتفاق می افتد.  انتقال الکترون باعث عبور جریان از دستگاه اندازه گیری جریان الکتریکی می شود. دستگاه اندازه گیری جریان دارای یک آمپر سنج و یک الکترود مرجع است که در اینجا مقدار جریان با مقدار اکسیژن محلول در نمونه متناسب است. کالیبره کردن دستگاه DO متر: 1.     دستگاه را روشن می کنیم و 10 تا 15 دقیقه صبر می کنیم تا به حالت پایدار در آید. 2.     دستگاه را برای خواندن صفر می کنیم. 3.     درجه حرارت محیط را اندازه گرفته ، مقدار اکسیژن موجود در هوا را در درجه حرارت مورد نظر تعیین می کنیم. 4.     الکترود را برای حالت اشباع اکسیژن کالیبره می کنیم و آن را در داخل یک بطری کوچک قرار می دهیم و ته الکترود را با یک حوله ی مرطوب کاغذی می پوشانیم. 5.     دستگاه ( متر)  را برای شرایط خواندن روشن می کنیم . می گذاریم تا دستگاه به حالت سکون قرار گیرد و عمل قرائت را برای مقدار اکسیژن اشباع در حالت تصحیح شده تنظیم می نمائیم. تجزیه و تحلیل: از بین دو روش ذکر شده در بالا روش تیتراسیون وینکلر در مقایسه با روش الکترود غشائی به تجهیزات آزمایشگاهی و زمان بیشتری نیاز دارد. اما روش الکترود غشایی روشی نوین است که با آموزش مسئول آزمایشگاه می توان از این روش جدید برای تعیین DO در آب استفاده کرد. همان طور که می دانیم روش تیتراسیون مشکلات مربوط به خود را دارد که در بخش تیتراسیون به آن اشاره شده است.

تاریخ: ۱۳۹۲/۶/۱۲

نقش آلاینده های شیمیایی هوا

نقش آلاینده های شیمیایی هوا  مقدمه کلی آلاینده‌ها بر حسب ترکیب شیمیایی‌شان به دو گروه آلی و معدنی تقسیم می‌شوند. ترکیبات آلی حاوی کربن و هیدروژن هستند. برخی از ذرات آلی که بیش از سایر ذرات آلی در اتمسفر یافت می‌شوند عبارتند از: فنلها ، اسیدهای آلی و الکلها و معروفترین ذرات معدنی موجود در اتمسفر عبارتند از نیتراتها ، سولفاتها و فلزاتی مانند آهن ، سرب ، روی و وانادیم.  منابع آلاینده‌ها هوا دارای آلاینده‌های طبیعی نظیر هاگهای قارچها ، تخم گیاهان ، ذرات معلق نمک و دود و ذرات غبار حاصل از آتش جنگلها و فوران آتشفشانهاست. همچنین هوا حاوی گاز منو اکسید کربن تولید شده به شکل طبیعی (CO) حاصل از تجزیه متان (CH4) و هیدروکربنها به شکل ترپنهای ناشی از درختان کاج ، سولفید هیدروژن (H2S) و متان (CH4) حاصل از تجزیه بی‌هوازی مواد آلی می‌باشد. منابع آلاینده‌ها را بطور کلی می‌توان در چهار گروه اصلی طبقه بندی کرد: حمل و نقل متحرک ، احتراق ساکن ، فرآیندهای صنعت ، دفع مواد زاید جامد .   هیدروکربنها ترکیبات آلی که تنها دارای هیدروژن و کربن هستند به نام هیدروکربن نام می‌گیرند که بطور کلی به دو گروه آلیفاتیک و آروماتیک تقسیم می‌شوند.  هیدروکربنهای آلیفاتیک گروه هیدروکربنهای آلیفاتیک شامل آلکانها ، آلکنها و آلکین‌ها هستند. آلکانها عبارتند از: هیدروکربنهای اشباع شده که در واکنشهای فتوشیمیایی اتمسفر نقش ندارند. الکنها که معمولا به نام اولفین‌ها خوانده می‌شوند. اشباع نشده هستند و در اتمسفر از لحاظ فتوشیمیایی تا حدودی فعال‌اند. این گروه در حضور نور خورشید با اکسید نیتروژن در غلظتهای زیاد واکنش نشان می‌دهند و آلاینده‌های ثانوی مانند پراکسی استیل نیترات (PAN) و ازن (O3) را بوجود می‌آورند. هیدروکربنهای آلیفاتیک تولید شده تا حدود (326mg/m3) برای سلامت انسان و جانوران خطرساز نیست. هیدروکربنهای آروماتیک هیدروکربنهای آروماتیک که از لحاظ بیوشیمیایی و بیولوژیکی فعال و برخی از آنها بالقوه سرطانزا هستند یا از بنزن مشتق شده‌اند و یا به آن مربوط می‌شوند. افزایش میزان ابتلا به سرطان ریه در نواحی شهری به هیدروکربنهای چند هسته‌ای خارج شده از اگزوز اتومبیل‌ها نسبت داده شده است. بنزوپیرین سرطانزاترین هیدروکربنهاست. بنزاسفنانتریلین ، بنزوانتراسین و کریزین هم مواد سرطانزای ضعیف‌اند. منابع هیدروکربنها میل‌لنگها و کاربراتورها ، بیشترین درصد آزادسازی هیدروکربنها را به خود اختصاص داده‌اند تجهیزات سوزاننده مکمل که با کاتالیست کار می‌کنند هیدروکربنها آزاد شده و منو اکسید کربن را سوزانده و تولید CO2 و آب می‌نمایند. تکنولوژی کنترل هیدروکربنهای متصاعد شده از منابع ساکن تکنولوژی کنترل هیدروکربنهای متصاعد شده از منابع ساکن عبارتند از: خاکستر سازی ، جذب ، تراکم و جایگزین نمودن سایر مواد. فرآیند خاکسترسازی با دستگاههای سوزاننده مکمل و دستگاههای سوزاننده مکمل کاتالیستی صورت می‌گیرد. جذب سطحی توسط کربن فعال صورت می‌گیرد و جذب هیدروکربنها بوسیله یک محلول شوینده در برجهای سینی‌دار ، شوینده‌های جت و برجهای آکنه ، برجهای پاشنده و شوینده‌های ونتوری صورت می‌گیرد. منو اکسید کربن گاز منو اکسید کربن بیرنگ ، بی‌مزه و بی‌بو است و در شرایط عادی از لحاظ شیمیایی بی‌اثر و CO وارد طبیعت می‌شود. منبع دیگر تولید این ماده متابولیسم انسانی است بازدم شخصی که در حال استراحت است بطور تقریبی حاوی CO1ppm است.طول عمر متوسط آن در اتمسفر حدود 2.5 ماه است. در حال حاضر مقدار منو اکسید کربن در اتمسفر بر روی اموال انسانی ، گیاهان و اشیا بی‌اثر یا کم‌اثر است در غلظتهای زیاد منو کسید کربن به علت تمایل زیاد به جذب هموگلوبین می‌تواند در متابولیسم تنفسی انسان بطور جدی اختلال ایجاد نما‌ید. غلظت منو اکسید کربن در نواحی متراکم شهری که ترافیک سنگین و حرکت خودروها کند است به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد منابع کربن ، منو کسید کربن طبیعی و انسانی هستند. طبق گزارش آزمایشگاه ملی آرگون در اثر اکسیداسیون گاز متان حاصل از مرگ گیاهان سالانه 13.2 میلیون تن استانداردهای کنترل منو کسید کربن اکسیدهای گوگرد این اکسیدها شامل 6 ترکیب مختلف گازی هستند: منو اکسید سولفور (SO) ، دی ‌اکسید سولفور (SO2) ، تری اکسید سولفور (SO3) تترا اکسید سولفور (SO4) ، سکو اکسید سولفور (SO2) و هپتو اکسید سولفور (S2O7) در مطالعه آلودگی هوا دی اکسید سولفور و تری اکسید سولفور حائز بیشترین اهمیت است. با توجه به پایداری نسبی SO2 در اتمسفر این کار می‌تواند به عنوان یک عامل اکسید کننده و یا احیا کننده وارد عمل شود. SO2 که با سایر اجزای موجود در اتمسفر به شکل فتوشیمیایی یا کاتالیستی وارد واکنش می‌شود می‌تواند قطرات اسید سولفوریک (H2SO4) و نمکهای اسید سولفوریک را تولید بکند. SO2 با آب وارد واکنش شده و تولید سولفورو اسید می‌نماید این اسید ضعیف با بیش از 80% SO2 آزاد شده در اتمسفر ناشی از فعالیتهای انسانی به سوزاندن سوختهای جامد و فسیلی مربوط می‌شود. استانداردهای کنترل اکسیدهای ‌سولفور روشهای گسترده جهت کنترل اکسید سولفور عبارتند از: بکارگیری سوختهای دارای گوگرد کمتر ، جداسازی گوگرد از سوخت ، جایگزین ساختن منابع انرژی‌زای دیگر ، تبدیل زغال سنگ به مایع یا گاز ، پاکسازی محصولات حاصل از احتراق. اکسیدهای نیتروژن شامل منو اکسید نیتروژن (NO) ، دی اکسید نیتروژن (NO2) ، نیترو اکسید (N2O) نیتروژن سیسکواکسید (N2O3) ، نیتروژن تترااکسید (N2O4) و نیتروژن پنتواکسید (N2O5) هستند. دو گاز مهمی که در  آلودگی هوا مهم‌اند عبارتند از: اکسید نیتریک (NO) و دی اکسید نیتروژن ، دی اکسید نیتروژن که از هوا سنگینتر و در آب محلول است در آب تشکیل اسیدنیتریک و یا اسیدنیترو و یا اکسیدنیتریک (NO) می‌دهد. اسیدنیتریک و اسیدنیترو در اثر بارندگی به سطح زمین سقوط کرده یا با آمونیاک موجود در اتمسفر (NH3) ترکیب شده آمونیم نیترات (NH4NO3) بوجود می‌آورد.  NO2 یکی از اجزای غذایی گیاهان را تشکیل می‌دهد. NO2 که در دامنه تشعشع فوق‌بنفش جاذب خوب انرژی به شمار می‌رود در تولید آلاینده‌های ثانوی هوا از قبیل ازن O3 نقش مهمی دارد مقدار NO آزاد شده در اتمسفر به مراتب بیش از مقدار NO2 آزاد شده است. NO در فرآیندهای احتراقی با دمای زیاد و در اثر ترکیب نیتروژن و اکسیژن NO بوجود می‌آید. منابع اکسیدهای نیتروژن برخی از اکسیدهای نیتروژن به صورت طبیعی و برخی به صورت انسانی ایجاد می‌شوند. در اثر آتش‌سوزی جنگل مقدار اندکی NO2 ایجاد می‌شود. تجزیه باکتریایی مواد آلی نیز سبب آزاد شدن NO2 در اتمسفر می‌شود. در واقع منابع تولید کننده NO2 بطور طبیعی تقریبا 10 برابر منابع انسانی که در نواحی شهری دارای تراکم و غلظت هستند می‌باشد. بخش عمده NO2 تولید شده از منابع انسانی مربوط به احتراق سوخت در منابع ساکن و حرکت وسائط نقلیه می‌باشد.  استانداردهای کنترل اکسیدهای نیتروژن بطور کلی اغلب اندازه گیریهای کنترلی برای NO2 آزاد شده در راستای محدود ساختن شرایط احتراق و کاهش تولید NO2 و همچنین استفاده از تجهیزات متنوع برای حذف NO2 از جریان گازهای خروجی انجام می‌شوند. اکسید کننده‌های فتوشیمیایی اکسید ‌کننده‌ها یا اکسید کننده‌های کامل دو عبارتی هستند که برای توصیف مقادیر اکسید ‌‌کننده‌های فتوشیمیایی بکار می‌روند و معمولا نشان‌دهنده قدرت اکسید کنندگی هوای اتمسفر می‌باشند. ازن (O3) که اکسید‌ کننده فتوشیمیایی اصلی است در حدود 90 درصد از اکسید کننده‌ها را بخود اختصاص می‌دهد. سایر اکسید کننده‌های فتوشیمیایی مهم در کنترل آلودگی هوا عبارتند از: اکسیژن نوزاد (O) ، اکسیژن مولکولی برانگیخته (O2) ، پروکسی آسیل نیترات (PAN) ، پروکسی پروپانول نیترات (PPN) ، پروکسی بوتیل نیترات (PBN) ، دی اکسید نیتروژن (NO2) ، پراکسید هیدروژن (H2O2) و الکیل نیتراتها. اثرات اکسید‌کننده‌ها اثرات اکسید‌کننده‌ها بر سلامتی انسان می‌تواند موجب سرفه ، کوتاهی نفس ، گرفتگی راه عبور هوا ، گرفنگی و درد قفسه سینه ، عملکرد نامناسب ششها ، تغییر سلولهای قرمز خون ، آماس خشک و سوزش چشم ، بینی و گلو شوند. اکسید ‌کننده‌های اصلی که به گیاهان آسیب می‌رسانند عبارتند از PAN , O3 که از خلال روزنه‌های موجود در برگ وارد گیاه شده و در متابولیسم سلول گیاهی دخالت می‌کنند. علائم بوجود آمده از تماس گیاه با PAN عبارتند از: برونزه شدن ، براق شدن و نقره‌ای شده سطح زیرین برگها. تماس متناوب اکسید ‌کننده‌ها با گیاهان موجب کاهش محصولات می‌شود. اکسید‌ کننده‌ها به سرعت با رنگها ، الاستومرها (اکسید ‌کننده‌ها) الیاف پارچه‌ای و رنگهای نساجی واکنش نشان داده و آنها را اکسید می‌کند. استانداردهای کنترل اکسید ‌کننده‌ها این نکته روشن شده است که حتی اگر هیچ هیدروکربنی در اتمسفر وجود نداشته باشد تا زمانی که CO و NO2 حضور دارند مقادیر قابل ملاحظه‌ای از ازن می‌تواند تولید شود. در حال حاضر علیرغم کوششهای منظم بر روی کنترل CO ، هیدروکربنها و NO2 مقادیری از این آلاینده‌ها که برای ایجاد ازن فتوشیمیایی کافی هستند، همچنان در اتمسفر وجود دارد.

تاریخ: ۱۳۹۲/۶/۱۸