میکرومتر

میکرومتر چیست ؟

 میکرومتر 

                      
یکی دیگر از ابزار دقیق ها میکرومتر می باشد که درانواع مختلف ساخته می شود، به این شکل که ما میکرومتر خارج سنج داریم که می تواند سطح خارجی اجسام را اندازه بگیرد و میکرومتر داخل منبع که سطح داخلی اجسام را ندازه گیری می کند . میکرومتر نیز از بخشهای مختلفی تشکیل شده است ، که عبارتند از :فک ثابت میکرومتر – فک متحرک میکرومتر- استوانه مدرج و یا همان خط کش میکرومتر، پوسته مدرج یا ورنیه میکرومتر کمانی که برای گرفتن میکرومتر از آن استفاده می شود. در قسمت انتهایی میکرومتر یک جغجغه است و اهرمی که در موقع اندازه گیری، قفل می شود.

طرز کار با میکرومتر:
در میکرومتر هم مانند کولیس اندازه می تواند اینچ یا میلیمتر باشد، اندازه طول خط کش میکرومتر به صورت 25 میلیمتر، 25 میلیمتر می باشد، یعنی اینکه ما یک نوع میکرومتر داریم که از مقدار صفر تا 25 میلیمتر را اندازه می گیرد و باز میکرومتری داریم که از 25 تا 50 میلمتر را اندازه می گیرد و به بالا
 طرز خواندن میکرومتر:
گر به خط کش میکرومتر توجه شود دیده می شود که دارای یک خط افقی است یکسری تقسیم بندی بالای خط افق است ، و یکسری زیر خط افق است.تقسیم بندی که بالای خط افق است فاصله بین آنها یک میلیمتر است، و تقسیم بندی که زیر خط افق است فاصله بین آنها نیم میلیمتر می باشد.استوانه مدرج وجود دارد که روی خط کش اصلی ما حرکت می کند، معمولاً میکرومترها با دقت 01/0 میلیمتری ساخته می شوند. اگر دقت کنیم، می بینیم که روی ورنیه از صفر تا 50 قسمت مساوی تقسیم بندی شده است.حال فرض می کنیم قطعه ای را اندازه گیری کردیم و می خواهیم اندازه آن را بخوانیم، برای خواندن میکرومتر بدین صورت عمل می کنیم که به آخرین خط، خط کش که از زیر ورنیه مشخص است، دقت می کنیم.این اندازه اندازه اصلی ما است. برای بدست آوردن مقدار خورده آن، توجه می کنیم که کدام خط ورنیه رو به روی خط ، خط کش به صورت کامل قرار گرفته است.

نکته:
 در حین استفاده از میکرومتر به نکاتی می بایست توجه کرد  :در زمان خواندن میکرومتر می بایست درست مقابل چشمان قرار بدهیم.در زمانیکه ما قطعه ای را در بین دو فک متحرک و ثابت قرار می دهیم، و اندازه می گیریم بوسیله دست استوانه مدرج را می چرخانیم تا با قطعه کار، تماس پیدا بکند، و وقتی تماس پیدا کرد، بقیه کار را با جغجغه انجام می دهیم

کولیس

یکی از ابزارهای دقیق در اندازه گیری کولیس است، کولیس ابزاری است که ما می توانیم اندازه تا 1 میلیمتر را با آن اندازه گیری کنیم. کولیس تشکیل شده است از یک خط کش اصلی که روی آن تقسیم بندی انجام شده که می توانند به صورت میلیمتری یا اینچ باشد. دوم، فک ثابت کولیس می باشد، سوم، فک متحرک کولیس، چهارم، شاخکهای داخل سنج است، پنجم، شاخک عمق سنج است، ششم یکسری اندازه گیری روی فک متحرک کولیس است که به آن ورنیه می گویند. اولین تفاوت کولیس ها در طول خط کش آنها می باشد، دومین تفاوت در دقت اندازه گیری آنها می باشد که با هم فرق می کند و از نظر دقت اندازه گیری به سه دسته تقسیم می شوند:
کولیس 1/0 2 – کولیس 05/0 3 – کولیس 02/0

 کولیس 02/0 دقتش از بقیه بیشتر می باشد.
در مطالب گذشته گفتیم که روی فک متحرک کولیس اندازه گیری وجود دارد که به آن ورنیه گفته می شود، زمانیکه ما فک ثابت و متحرک کولیس را کاملاً جمع می کنیم، .... ورنیه کولیس کاملاً مقابل صفر خط کش کولیس قرار می گیرد.

 کولیس 1/0
درتقسیم بندی ورنیه به این شکل است که 9 میلیمتر از تقسیمات خط کش را به ده قسمت مساوی روی ورنیه تقسیم بندی کرده است. در نتیجه فاصله هر یک از تقسیمات ورنیه، 9/0 میلیمتر می شود و اختلافات اندازه اولین تقسیم ورنیه با خط کش 1/0 میلیمتر می شود.
در برخی از کولیس های 1/0 برای اینکه خواندن آنها راحتتر باشد، بدین صورت عمل می کند که 19 قسمت از تقسیمات خط کش را به ده قسمت مساوی روی ورنیه تقسیم بندی می کنند در این حالت فاصله هر دو خط، خط کش با یک خط ورنیه 1/0 میلیمتر اختلاف پیدا می کنند.

 کولیس 05/0
تقسیم بندی ورنیه بدین شکل است که 10 میلمتر از تقسیمات خط کش به 20 قسمت مساوی روی، ورنیه تقسیم بندی می شود، در نتیجه فاصله هر یک از تقسیمات ورینه 95/0 میلیمتر میشود و اختلاف اندازه اولین خط، خط کش با اولین خط ورنیه می شود 05/0 میلیمتر که به آن کولیس 05/0 می گویند.
حال برای اینکه خواندن این کولیس راحتتر باشد، 39 قسمت از تقسیمات خط کش را به 20 قسمت مساوی روی ورنیه تقسیم بندی می کنند، در نتیجه باز هم فاصله هر دو تقسیم از تقسیم خط کش با یک تقسیم ورنیه، اختلافشان برابر 05/0 میلیمتر می شود.

کولیس 02/0
تقسیم بندی ورنیه بدین شکل است که هر 49 قسمت از تقسیمات خط کش به 50 قسمت مساوی روی ورنیه تقسیم بندی شده است. در نتیجه فاصله هر یک از تقسیمات روی ورنیه می شود 98/0 میلیمتر و اختلااف اندازه اولین خط ورنیه با اولین خط، خط کش می شود 02/0 میلیمتر که به آن کولیس 02/0 می گویند.

کولیس ورنیه
کولیس ورنیه از متداولترین و پرکاربردترین وسایل اندازه گیری است که در صنعت تراشکاری و قالبسازی ، هنگام ساخت قطعات با دقت بالا ، از آن استفاده می شو د.

با توحه به شکل فوق ، می توان قسمتهای مهم یک کولیس را چنین معرفی کرد :
خط کش
ورنیه
پیچ قفل کننده
فک های ثابت ( شاخک های ثابت )
فک های متحرک ( شاخک های متحرک )
زبانه عمق سنج
کاربرد قسمت های مهم کولیس
خط کش :
خط کش کولیس ، معمولاٌ در دو سیستم میلیمتری و ااینچی تقسیم بندی شده است ، که معمولاٌ قسمت پائین آن میلیمتری و قسمت بالایی اینچی می باشد . قسمت میلی متری معمولاٌ دارای دقتی معادل ۱ میلی متر و قسمت اینچی آن اینچ دقت دارند ( منظور از دقت ، کمترین فاصله بین دو تقسیم روی خط کش می باشد ).
 ورنیه :
ورنیه ، در واقع کشویی است که روی خط کش حرکت می کند و مثل خط کش که دارای تقسیمات میلی متری و اینچی می باشد ، دارای تقسیماتی تقریباٌ اینچنین می باشد ؛ معمولاٌ قسمت پائین ورنیه ، میلی متری و بالای آن تقسیمات اینچی وجود دارد . با توجه به تقسیمات ورنیه و خط کش ، می توان دقت کولیس را بدست آورد . البته این دقت ، معمولاٌ روی ورنیه نیز حک شده است و با توجه به آن می توان اندازه های گرفته شده را به سادگی قرائت کرد

میکرومتر، یا ریزسنج، ابزاری برای اندازه گیری طول با دقت زیاد است.

میکرومتر برای اندازه گیری قطعاتی که بایستی دقیق تراشیده شوند به کار گرفته می‌شود. دقت میکرومتر به مراتب بیشتر از دقت کولیس‌ها می‌باشد. میکرومترها از نظر سیستم اندازه گیری مانند کولیس دو نوع می‌باشند که آنها را میکرومترهای اینچی و میکرومترهای میلیمتری می‌نامند. میکرومتر از بخشهای مختلفی تشکیل شده‌است، که عبارتند از: فک ثابت، فک متحرک، استوانه مدرج و یا همان خط کش میکرومتر، پوسته مدرج یا ورنیه میکرومتر، و کمانی که برای گرفتن میکرومتر از آن استفاده می‌شود. در قسمت انتهایی میکرومتر یک جغجغه است و اهرمی که در موقع اندازه‌گیری، قفل می‌شود.

روش کار با میکرومتر: همانطور که گفته شد، مقیاس اندازه‌گیری در میکرومتر می‌تواند اینچ یا میلیمتر باشد. اندازهٔ طول خط‌کش میکرومتر به صورت ۲۵ میلیمتر، ۲۵ میلیمتر می‌باشد. این بدان معنی است که این نوع میکرومتر از مقدار صفر تا ۲۵ میلیمتر را اندازه می‌گیرد. نوع دیگر از ۲۵ تا ۵۰ میلیمتر را اندازه می‌گیرد. به همین ترتیب سایر اندازه‌ها با میکرومتر مناسب آن محدوده اندازه‌گیری می شوند.
 خواندن میکرومتر: اگر به خط‌کش میکرومتر توجه شود، دیده می‌شود که دارای یک خط افقی است. یکسری تقسیم بندی بالای خط افق است و یکسری زیر خط افق است. تقسیم بندی که بالای خط افق است فاصله بین آنها یک میلیمتر است، و تقسیم بندی که زیر خط افق است فاصله بین آنها نیم میلیمتر می‌باشد. استوانه مدرج وجود دارد که روی خط کش اصلی ما حرکت می‌کند، معمولاً میکرومترها با دقت ۰/۰۱ میلیمتری ساخته می‌شوند. اگر دقت کنیم، می‌بینیم که روی ورنیه از صفر تا ۵۰ قسمت مساوی تقسیم بندی شده‌است.
حال فرض می‌کنیم قطعه‌ای را اندازه گیری کردیم و می‌خواهیم اندازه آن را بخوانیم، برای خواندن میکرومتر بدین صورت عمل می‌کنیم که به آخرین خط، خط کش که از زیر ورنیه مشخص است، دقت می‌کنیم. این اندازه اندازه اصلی ما است. برای بدست آوردن مقدار خورده آن، توجه می‌کنیم که کدام خط ورنیه رو به روی خط، خط کش به صورت کامل قرار گرفته‌است.
 در حین استفاده از میکرومتر به نکاتی می‌بایست توجه کرد:
در زمان خواندن میکرومتر می‌بایست درست مقابل چشمان قرار بدهیم.
در زمانیکه ما قطعه‌ای را در بین دو فک متحرک و ثابت قرار می‌دهیم، و اندازه می‌گیریم بوسیله دست استوانه مدرج را می‌چرخانیم تا با قطعه کار، تماس پیدا بکند، و وقتی تماس پیدا کرد، بقیه کار را با جغجغه انجام می‌دهیم.